Vrijdag “Psychologie”
Duistere DRIE!
Het klinkt als de titel van een horrorfilm, een literaire thriller of een duistere rockband. Maar in werkelijkheid verwijst de “duistere drie” naar drie persoonlijkheidstrekken die in de psychologie bekendstaan als de Dark Triad: narcisme, machiavellisme en psychopathie.
Hoewel deze termen vaak sensationeel klinken, verwijzen ze naar reële gedragskenmerken die – in milde of meer uitgesproken vorm – ook in het dagelijkse leven en op de werkvloer voorkomen.
- Narcisme: Personen met narcistische trekken hebben een overdreven gevoel van eigenwaarde, verlangen naar bewondering en voelen zich vaak superieur aan anderen. Ze zoeken voortdurend bevestiging, en kritiek kunnen ze maar moeilijk verdragen.
- Machiavellisme: Dit verwijst naar een berekende, manipulatieve houding waarbij men vooral gericht is op eigenbelang. Mensen met deze trek hanteren vaak een koud, strategisch wereldbeeld waarin het doel de middelen heiligt.
- Psychopathie: Hierbij gaat het om een gebrek aan empathie, impulsief en roekeloos gedrag, en het overtreden van sociale en morele grenzen zonder schuldgevoel. Psychopathische trekken kunnen leiden tot kille besluitvorming en onvoorspelbare reacties.
De combinatie van deze drie trekken – hoe subtiel ook aanwezig – kan de dynamiek binnen teams of families sterk beïnvloeden. Zeker in contexten waar vertrouwen, samenwerking en ethiek centraal staan, en dan denk ik bv. ook aan (familie)bedrijven. Het loont daar absoluut de moeite om alert te zijn op deze onderstromen.
Psychologie helpt ons niet alleen om anderen beter te begrijpen, maar ook om onszelf een spiegel voor te houden.
