Meer verbintenis door gelijkenis
Een artikel van Frank van Marwijk - lichaamstaal - deel 2
8. Ademhaling en knippersnelheid
U kunt dit het best zien bij mensen die innig verliefd op elkaar zijn. Als u zich volledig inleeft in het verhaal van uw gesprekspartner en zich betrokken voelt, zal uw snelheid van ademhalen en het tempo waarmee u met uw ogen knippert zich aanpassen aan die ander. Daar hoeft u gelukkig niet steeds bewust bij stil te staan. Houd er echter rekening mee, dat iemand die spreekt met enthousiasme – en snel ademt en vlug met zijn ogen knippert – niet altijd begrepen wordt door een ander die dat in alle rust – met kalme ademhaling en oogbewegingen – aanhoort. Bij gelijk knipper- en ademhalingstempo is het wederzijdse rapport het grootst.
9. Bewegingen van de mond
Deze speciale vorm van spiegelen kunt u soms zien bij mensen die jarenlang met elkaar verenigd zijn. Als één partner tegen een derde spreekt over een gedeelde ervaring, kunt u soms de andere partner geheel met dit verhaal zien meebewegen. Zijn hoofd en lijf bewegen mee op het ritme van de woorden van de ander. Soms beweegt iemand zelfs zijn lippen mee, alsof hij het verhaal zelf aan het vertellen is. Een ding weet u nu zeker: de inhoud is oprecht want ze delen overduidelijk dezelfde ervaring.
10. Stemklank en intonatie
Als u met iemand in gesprek bent zult u vaak uw stemklank aanpassen aan die van uw gesprekspartner. Dit is goed, want ook dit duidt op overeenstemming. Aan uw stemgeluid zal bijvoorbeeld te horen zijn dat u wordt meegevoerd in het enthousiasme van de ander. Als ik aan de telefoon ben, hoort mijn vrouw vaak al aan mijn stem met wie ik spreek. Ze hoort of ik een man of een vrouw aan de lijn heb en of dat een goede vriend(in) is of een zakenpartner. De snelheid waarop ik spreek, de lengte van mijn zinnen en mijn intonatie veranderen ook afhankelijk van de stemming van mijn gesprekspartner.
11. Kleding en uiterlijk vertoon
We passen ons uiterlijk voorkomen van nature aan binnen de groep waar we deel van uitmaken. Zo laten we zien dat we erbij horen. Dit is trouwens enorm aan mode onderhevig. Vroeger werden tieners bijvoorbeeld gepest op school omdat ze een beugel droegen. Nu is dat soms juist als ze géén beugel dragen. Het uiterlijk – met name de juiste kledingscode – is ook in het bedrijfleven cruciaal. Bij het ene bedrijf is het gebruikelijk om dagelijks in pak te verschijnen; bij een ander bedrijf is een casual look gangbaar. Maar het krijgt vooral betekenis als deze twee culturen elkaar ontmoeten. U bereikt een zo groot mogelijke afstemming als u zich qua kledingstijl zoveel mogelijk aan elkaar conformeert. Zo voelt ieder zich het best op zijn gemak. Weet u het niet vooraf? Kies dan liever voor overdressed dan voor underdressed.
12. Vorm van humor
Vindt u zichzelf grappig en weet u dingen gemakkelijk te relativeren? Dat zijn geweldige eigenschappen. Houd er echter rekening mee dat het soort humor van uw gesprekspartner wel eens heel anders kan zijn dan het uwe. Ieder mens heeft zijn eigen maniertjes en vorm van humor. Tijdens de opbouw van een gesprek zult u daar geleidelijk aan achter komen. Dit geeft u de gelegenheid uw anekdotes aan te passen aan het gevoel voor humor van de ander.
13. Woordkeus
Ieder mens heeft voorkeuren voor het gebruik van bepaalde woorden. Andere woorden komen juist in hun vocabulaire nauwelijks voor. De ene persoon gebruikt bijvoorbeeld regelmatig de woorden ‘überhaupt geen’, terwijl een ander eerder kiest voor ‘sowieso niet’. Mensen kunnen, zonder er erg in te hebben een bepaald woord veel gebruiken. Zo sprak ik onlangs iemand die in plaats van ‘dat is waar’, voortdurend het woord ‘correct’ gebruikte. Als u het gekoesterde stopwoordje van uw gesprekspartner ook in uw zinnen opneemt, oogst u meer waardering. Wilt u meer lezen over het spiegelen van woorden, lees dan mijn artikel over het papegaaien.
14. Lichaamshouding en -bewegingen
Tenslotte toch nog iets over spiegelen van lichaamshouding. Als u dezelfde lichaamshouding aanneemt als iemand anders, zal hij zich beter begrepen voelen en u meer waarderen. Dat geldt niet alleen tijdens één op één contacten, maar ook in groepsmomenten. Als u tijdens een vergadering de lichaamshouding van een spreker spiegelt, zal hij zich vanwege uw pose onbewust gesteund voelen. Omdat dit spiegelen in principe onbewust verloopt, kunt u vaak aan de lichaamshoudingen van de aanwezigen afleiden wie de voor- en tegenstanders zijn. Dit zou u nog het best kunnen waarnemen door u een video-opname van de vergadering versneld af te spelen. U zult dan opmerken dat de mensen die het met elkaar eens zijn op bepaalde cruciale momenten tegelijkertijd gaan verzitten.
