Vrijdag PSYCHOLOGIE
RAAK ME AAN!
“Raak me aan” Strelen, zoenen, kneden: het is niet alleen heerlijk om liefdevol aangeraakt te worden, het vermindert ook nog eens pijn en stress. Zelfs de aanraking van een vreemde of een robot heeft een heilzaam effect.
Liever vaak dan lang
Als je na een zware dag een aai of hug krijgt, voel je de stress van je afglijden. De spieren in je nek en schouders ontspannen, je gezicht verzacht. Dat zal voor vrijwel iedereen herkenbaar zijn, maar uit een recente analyse van honderden studies door de Nederlandse onderzoekers van het ‘Social Brain Lab’ blijkt: hoe harder je het nodig hebt, hoe groter het effect. Ook is kort en vaak heilzamer dan heel af en toe een uit een uitgebreide massage.
Maakt het nog uit door wie je wordt aangeraakt? Wel bij pasgeboren baby’s: als hun ouders met hen knuffelden, daalden de waarden van het stresshormoon cortisol en groeiden ze beter dan wanneer de knuffel van een verpleegkundige kwam. Eenmaal volwassen maakt het voor onze fysieke gezondheid weinig uit: zelfs aanrakingen van een zorgrobot of een verzwaringsdeken hebben positieve effecten. Maar om ons minder angstig of somber te voelen, hebben we wél menselijk huidcontact nodig. En heel belangrijk: er moet toestemming gegeven zijn.
Op z’n frans
Hoe vaak en waar mensen elkaar aanraken, verschilt per cultuur. Zo schudden wij iemand die we nog niet kennen de hand, maar in Frankrijk moet je niet gek opkijken als je twee kussen – nooit drie! – krijgt. Een kind een aai over z’n bol geven , is voor ons lief bedoeld, maar in Azië is het hoofd heilig en kan dat als disrespectvol worden opgevat.
Ook de hoeveelheid terloopse aanrakingen tijdens bijvoorbeeld een gesprek met een vriend of een collega wisselt sterk: in Londen gemiddeld 0 keer, in Parijs 110 en in het Puertoricaanse San Juan 180 keer per uur. Nu denk je misschien: hoe warmer het land, hoe warmbloediger en aanrakiger de mensen, maar toch is dat niet per se zo. Engelse en Finse onderzoekers ontdekten tot hun verassing dat de Finnen de meest knuffelige Europeanen zijn en dat Italianen er net zo weinig van houden als de Engelsen.
Minder of meer
Ja, de meeste mensen houden ervan om aangeraakt worden, maar niet iedereen. Dat is een van de uitkomsten van de Touch Test van de BBC die maar liefst door 40.000 mensen uit 112 landen is ingevuld. Bij 27 procent bleek aanraking negatieve gevoelens op te roepen. Daarbij spelen twee factoren een rol: persoonlijkheid en relatiestijl. Extraverte mensen houden meer van aanraking dan introverte en wie bindingsangst heeft, vindt het doorgaans minder prettig. Sowieso mag uiteraard niet iedereen ons zomaar overal aanraken. Vreemde moeten zich beperken tot onze armen, terwijl we van vrienden graag een aai of een klopje op onze rug krijgen. Een droevige uitkomst is dat meer dan de helft van de deelnemers heel graag meer aangeraakt zou willen worden.
High van een aai
Een huisdier hebben maakt gelukkig en dat heeft voor een groot deel te maken met het hoge knuffelgehalte van de meeste dieren. Door een hond of kat te aaien, nemen stressgevoelens af en schiet het oxytocine- en endorfinegehalte omhoog, waardoor we ons veilig en geliefd voelen. Volgens gedragsbioloog en hoogleraar dierengeneeskunde Claudia Vinke van de Universiteit Utrecht worden we feitelijk een beetje high van het aaien van een dierenvacht. Ook als het niet ons eigen dier is, maar we een willekeurige hond of kat op straat een aai geven. En het is wederzijds, want bij het dier in kwestie gebeurt hetzelfde. Tenminste, als het goed is. Puppy’s die in de socialisatiefase – de eerste twaalf weken – niet door mensen zijn geknuffeld, leren er daarna niet meer van te genieten.
Bron mooi artikel: Psychologie magazine 11-2024
