Kop of munt?
U doet het toch ook?
We doen het allemaal wel eens hé. Het voelt immers volkomen eerlijk. Van iets doen of kopen of juist niet, van uit eten of naar voetbalwedstrijd gaan tot uiterst belangrijke levensbeslissingen: we laten een muntje nog weleens een keuze voor ons maken. Kom je er niet uit, dan gooi je een muntje op en laat je het lot beslissen. Maar hoe eerlijk is het opgooien van een muntje eigenlijk?
Want we hebben allemaal bij wiskunde geleerd dat de kans op kop en munt gelijk is. Maar is de kans op kop of munt echt fifty-fifty?
Nieuw onderzoek van de Universiteit van Amsterdam – met meer dan 350.000 muntjes opgegooid te hebben- geeft een onverwacht antwoord op deze vraag.
Kop ligt boven, wat kies je dan?
Dus hoe eerlijk is deze manier van beslissen? De statisticus Persi Diaconis van de Stanford University in Californië (VS) voorspelde in 2007 al dat het opgooien van een muntje eigenlijk helemaal niet zo eerlijk is. Door flosdraad aan het geld te plakken, ontdekte hij dat opgeworpen munten in de lucht niet zozeer draaien, maar vooral ook veel wiebelen. Daarom beredeneerde hij dat de kant die boven ligt als je een munt opgooit ook vaker de kant is waar de munt op eindigt. Dus ligt kop boven? Dan zou de munt vaker op kop landen.
En wat blijkt 350.757 muntjes later?
'Toen ik het artikel van Diaconis las, werd ik er meteen door gegrepen. Muntjes opwerpen is zo'n alledaagse bezigheid, maar de theorie was zo tegenintuïtief,' verklaart Eric-Jan Wagenmakers, hoogleraar aan de Universiteit van Amsterdam, zijn fascinatie voor dit onderzoek. Samen met zijn promovendus František Bartoš begon hij aan een monnikkenkarwei. Ze wisten vrijwilligers over de hele wereld meer dan driehonderdvijftigduizend muntjes op te laten gooien. Ze organiseerden zelfs coin tossing marathons waarbij mensen twaalf uur lang muntjes flipten. In totaal leidde dit tot zeshonderdvijftig uur gooien, oftewel 81 werkdagen lang. Met dit immense karwei kon Wagenmakers laten zien dat een muntje opgooien inderdaad niet helemaal eerlijk is. Als munt boven ligt, zal bij een eerlijke gooi in 51 procent van de gevallen ook munt boven eindigen.
Kop: ik verbreek mij relatie, munt: of toch maar niet ?!
Betekent dat dat we het muntje opgooien helemaal moeten loslaten? Nee hoor, zolang je maar NIET WEET wat er VOOR DE WORP BOVEN LIGT. Misschien vereenvoudigt een muntje opgooien moeilijke beslissingen in je leven zelfs. Volgens de Amerikaanse gedragseconoom Steven Levitt in ieder geval wel. Hij voerde in 2021 een experiment uit met ruim twintigduizend vrijwilligers. Wanneer zij een moeilijke beslissing moesten nemen, zoals Zal ik bij mijn partner blijven?, dan gooiden zij een muntje op en volgden de uitkomst. Na zes maanden bleek dat de vrijwilligers die 'dankzij' de munt hun leven veranderden meer tevreden waren met hun beslissing waren en zich gelukkiger voelden. Dus moet je op je intuïtie blijven varen? Of toch vaker het lot laten beslissen? Al is de kans 51 tegenover 49 procent?
Iets meer weten over de geschiedenis van kop of munt?
De geschiedenis van kop of munt is heel interessant. Het is een manier van loten die al eeuwenlang bestaat en gebruikt wordt op belangrijke en minder belangrijke momenten. Volgens Wikipedia1 is het waarschijnlijk een heel oude methode, die al gebruikt werd door de Romeinen, die het ‘navia aut caput’ (schip of hoofd) noemden. Bij bepaalde munten stond er een schip op de ene kant en het hoofd van een Romeinse keizer op de andere. De uitkomst werd gezien als een goddelijke wilsuitdrukking.
Kop of munt wordt tegenwoordig ook bv. gebruikt bij het tossen bij voetbalwedstrijden, waarbij de scheidsrechter een munt omhoog gooit. Dit bepaalt de speelrichting in de eerste helft en wie met het spel mag beginnen. Dit kan voordeel opleveren door rekening te houden met de zon of de windrichting.
Kop of munt wordt ook gebruikt in sommige casinospellen, zoals kop of munt. Dit is een eenvoudig spel waarbij je moet raden welke kant van de munt boven komt te liggen na het opgooien. Je kunt inzetten op kop of munt, of op beide. Als je goed raadt, win je een bepaald bedrag. Als je fout raadt, verlies je je inzet.
Munten zijn al heel lang een belangrijk onderdeel van onze samenleving. Ze worden niet alleen gebruikt om te betalen, maar ook om te verzamelen. De eerste munten werden onafhankelijk van elkaar op drie plekken uitgevonden, zo’n 2500 jaar geleden3. Sinds die tijd zijn munten onlosmakelijk verbonden gebleven met de opkomst en ondergang van samenlevingen.
