Vrijdag “BIJZONDERE VROUWEN”
Bertha von Suttner
De eerste vrouw die de nobelprijs voor de vrede kreeg
Bertha Sophie Felicitas Barones von Suttner (geboren als Gräfin Kinsky von Wchinitz und Tettau) werd op 9 juni 1843 geboren in Praag, dat destijds tot Oostenrijk behoorde. Ze was een Oostenrijkse radicale pacifiste en een vooraanstaande schrijfster. Bertha von Suttner is vooral bekend als de eerste vrouw die de Nobelprijs voor de Vrede ontving.
Bertha von Suttner overleed op 21 juni 1914 (twee maanden voor de 1ste wereldoorlog uitbrak en straks 110 jaar geleden) in Wenen, maar haar nalatenschap als vredesactiviste en schrijfster blijft voortleven. Een jaar daarvoor stond ze nog naast de enige andere vrouw in het gezelschap, koningin Wilhelmina, bij de opening van het Vredespaleis in Den Haag (1913).
Haar leven en werk zijn opmerkelijk:
- Vredesactiviste: Bertha von Suttner groeide op in een aristocratisch milieu met een militaire achtergrond. Tijdens een verblijf als journalist in de Kaukasus tijdens de Russisch-Turkse oorlog 1877-1878, werd ze geconfronteerd met de verschrikkingen van oorlog. Dit inspireerde haar tot het schrijven van de roman “Die Waffen nieder!” (Nederlands: “Wapens neer!”), die in zestien talen werd vertaald en honderdduizenden exemplaren verkocht. Ze zette zich actief in voor vrede en pleitte voor een internationaal Hof van Arbitrage om conflicten tussen landen op vreedzame wijze op te lossen.
- Nobelprijs voor de Vrede: Na korte tijd voor de steenrijke industrieel Alfred Nobel (oprichter van de Nobelprijs) te hebben gewerkt onderhield Bertha von Suttner nauwe contacten met. Hoewel ze zeer kritisch was over de militaire toepassingen van dynamiet bleef ze met hem corresponderen tot zijn dood in 1896. Het wordt algemeen aangenomen dat Von Suttner een grote invloed had en hem inspireerde op zijn beslissing om een vredesprijs op te nemen in zijn testament. In 1905 ontving ze zelf als vijfde winnaar en als allereerste vrouw deze prestigieuze prijs voor haar inzet voor vrede en haar invloed op het tot stand komen van het Hof van Arbitrage.
- Vredespaleis: Het initiatief voor de Eerste Internationale Vredesconferentie in 1899 in Den Haag, waar het besluit werd genomen om een Hof van Arbitrage op te richten, voelde Von Suttner als de kroon op haar werk. Het later gebouwde Vredespaleis in Den Haag huisvest dit Hof.
- Andrew Carnegie: Naast Alfred Nobel was ook Andrew Carnegie een bewonderaar van Bertha von Suttner. Hij schonk niet alleen het geld voor de bouw van het Vredespaleis, maar kende haar ook een pensioen toe.
- Diverse Erkenningen:
- Bertha von Suttner staat afgebeeld op de Oostenrijkse 2 euromunt.
- Een van de gebouwen van het Europees Parlement in Brussel werd genoemd naar Bertha von Suttner.
- Greta Noordenbos schreef een boek over Bertha von Suttner, dat in december 2023 werd gepubliceerd.
