Nee is ja
Laten we het over ‘nee’ hebben. Door de titel van het boek ‘Nee is ja’ denk je misschien dat je vaker ‘ja’ zou moeten zeggen en minder vaak ‘nee’. Alsof nee negatief zou zijn en ja positief. Dat is niet zo. Nee is net zo nuttig en nodig als ja. Sterker nog, nee is ja.
We zijn geneigd te denken dat ja en nee tegengesteld zijn. Maar in feite staan ze niet tegenover elkaar. Ze komen beide voort uit dezelfde bron. Die bron is een diepere ja.
Stel je dochter van veertien vraagt of ze met haar vriendinnetje twee weken op vakantie mag op een camping in Ommen. Of Renesse. Terschelling. Wherever. En stel, je zegt beslist ‘nee’. Is dat ‘nee’ dan een negatieve motivatie? Is je enige doel je dochter iets te verbieden, wil je een vervelende ouder zijn? Natuurlijk niet. Je zegt nee, omdat je gedreven wordt door de liefde voor je dochter. Je bezorgdheid om haar welzijn. Je wilt dat ze veilig is. Je ‘nee’ wordt gevoed door een diepere ‘ja’.
Waarom moet je geen taartje bij je koffie? Omdat je een goed figuur wilt houden. Waarom ga je niet naar de verjaardag van je nichtje in Zwartsluis? Omdat je die dag liever de nieuwste thriller van Henning Mankell uit wilt lezen.
Waarom laat je een mogelijke promotie als salesmanager naar een gehucht honderd kilometer verderop aan je voorbij gaan? Omdat je je kinderen elke dag naar school wilt brengen. Waarom ga je niet mee naar het café om nog wat pilsjes te drinken? Omdat je de tennismatch wilt winnen.
Wat heb je aan dit inzicht? Elke keer dat je vanaf nu geneigd bent ‘nee’ te zeggen, ga dan eerst op onderzoek uit. Welke dieper ‘ja’ ligt er in jezelf verscholen dat maakt dat je ‘nee’ wilt zeggen? Je wilt nooit dingen niet omdat je die dingen niet wilt. Je wilt altijd dingen niet omdat je iets belangrijkers wel wilt.
Vanaf het moment dat je je bewust bent van wat je diepere ‘ja’ is, kun je plannen maken, stappen zetten, besluiten nemen die 100 % verbonden zijn met je verlangen.
Deze redenering is ook om te keren. Om je leven richting en vorm te kunnen geven, is het belangrijk dat je een ‘ja’ hebt. Een plan, een visie, een verlangen. Zodra je weet wat je wilt, weet je waar je ‘ja’ en dus ook ‘nee’ tegen wilt zeggen.
Als je ‘ja’ zegt tegen een kind, zeg je dus ‘nee’ tegen een onbekommerd leven, uitgaan zo vaak als je maar wilt en het niet hebben van een vaste woon- en verblijfsplaats. Als je ‘ja’ zegt tegen een relatie, zeg je dus ‘nee’ tegen volledige onafhankelijkheid. Als je ‘ja’ zegt tegen een wereldreis, zeg je ‘nee’ tegen de wekelijkse bezoeken aan je moeder.
Als je jezelf nu dus ‘nee’ hoort zeggen, realiseer je dan dat je op een dieper niveau ‘ja’ zegt. Nee is niet het tegenovergestelde van ja. Het komt eruit voort. Zoals assertiviteit voortkomt uit een dieper verlangen. De vraag ‘Waarom zeg je nee?’ is dus het beste te beantwoorden met: ‘omdat ik tegen iets anders ja zeg.’
