Vrijdag FILOSOFIE
Gedachte-experiment
In zijn hoofdwerk ‘A Theory of Justice’ geeft John Rawls (1921-2002) de richtlijnen voor de vorming van een ideale staat. Hij gaat uit van een gedachte-experiment. Stel dat je een denkbeeldige maatschappij moet ontwerpen zonder te weten welke plaats je daarin wordt toebedeeld, hoe zou deze er dan uit moeten zien? Als je niet weet of je man of vrouw zult zijn, jong of oud, bankier of dakloze,… welke regels zouden er dan moeten gelden? Het onderliggend idee is dat iedereen achter deze zogenoemde ‘sluier van onwetendheid’ GELIJK is… Het is dus in ieders belang de maatschappij zo rechtvaardig mogelijk in te richten en de burgers zo veel mogelijk gelijke kansen te bieden.
Rawls plaatst zich met zijn ‘sluier van onwetendheid’ in de lijn van de categorische imperatief van Immanuel Kant, die stelt dat we de intentie van ons handelen altijd tot een algemene regel zouden moeten kunnen verheffen. Anders gezegd, dat we een ander nooit iets moeten aandoen waarvan we niet wilden dat het ons overkwam. Met zijn ‘Een theorie van rechtvaardigheid’ heeft Rawls een enorme invloed gehad op de politieke filosofie. De termen ‘originele positie’ en ‘sluier van onwetendheid’ zijn gemeengoed geworden (noot: of liever zouden het moeten geworden zijn) in het publieke debat over democratie, vrijheid en sociale rechtvaardigheid… Bron: Filosofie Vanno Jobse
Als we niet met elkaar kunnen bedenken op wat voor principes een vreedzame samenleving gebaseerd moet zijn, dan moeten we ons afvragen of het leven wel de moeite waard is ..
