Vrijdag FILOSOFIE
Revolutionaire omkering
De Poolse sterrenkundige Nicolaas Copernicus (1473-1543) zorgde voor een radicale wending in de wetenschap toen hij stelde dat de zon niet om de aarde draait, maar andersom. Deze wending wordt de Copernicaanse revolutie genoemd. Tweeënhalve eeuw later vergeleek de Duitse filosoof Immanuel Kant (1724-1804) een van zijn belangrijkste kentheoretische conclusies met deze revolutionaire omkering. Kant stelde dat ons kenvermogen zich niet schikt naar de objecten die we aanschouwen, maar dat deze objecten zich voegen naar de voorwaarden van ons kenvermogen. Volgens Kant bekijken we de wereld om ons heen door een metaforische bril. Deze ‘bril’ is aangeboren en voegt automatisch ideeën als tijd, ruimte, oorzaak en gevolg toe aan onze ervaring. Wij kennen de wereld zoals die door onze bril gekleurd wordt. Hoe de wereld er uitziet zonder onze bril, zullen wij nooit weten.
Kant maakte dus de volgende wending: niet objecten zelf, maar ons kenvermogen bepaalt hoe de wereld aan ons verschijnt.
Filosofie - Michiel Possel
